Χιλιάδες κιλά άλατος καταλήγουν κάθε χρόνο στο υπέδαφος της Κύπρου και ρυπαίνουν τα υπόγεια στρώματα νερού, τα οποία απειλούνται με υφαλμύρυνση.

Αιτία, όσο παράξενο και αν ακούγεται, είναι οι πισίνες και για ν’ ακριβολογούμε, οι οικιακές πισίνες. Όχι όλες, αλλά αυτές που χρησιμοποιούν χλωριωτές άλατος. Μια συσκευή, η οποία εισάγεται στην Κύπρο από αρκετές εταιρείες και βρίσκεται αυτή τη στιγμή εγκατεστημένη σε περισσότερες από δέκα χιλιάδες πισίνες ανά το παγκύπριο.

Η συσκευή αυτή, με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης, παράγει υποχλωριώδες νάτριο (χημική ένωση που περιέχει χλώριο) από το χλωριούχο νάτριο (κοινώς αλάτι). Παρόμοιας τεχνολογίας συσκευές χρησιμοποιεί και η Κυβέρνηση στους σταθμούς πόσιμου νερού.

Η διαφορά είναι ότι οι συσκευές που χρησιμοποιεί η Κυβέρνηση είναι υψηλής τεχνολογίας και μετατρέπουν σχεδόν όλο το χλωριούχο νάτριο σε υποχλωριώδες νάτριο. Ως εκ τούτου, οι συσκευές αυτές είναι περιβαλλοντικές, ενώ ταυτόχρονα το κράτος εξοικονομεί τεράστια ποσά από εισαγωγή χλωρίνης.

Στις οικιακές, όμως,πισίνες, οι συσκευές αυτές είναι χαμηλότερης τεχνολογίας (στοιχίζει δύο με δυόμιση χιλιάδες ευρώ η εγκατάσταση), και προκειμένου να λειτουργήσουν χρειάζονται μια περιεκτικότητα άλατος μέσα στο νερό της πισίνας της τάξεως του 0,3-0,5%, ή τρία με πέντε κιλά το κυβικό μέτρο. Κατά μέσο όρο οι οικιακές πισίνες κάνουν καθαρισμό του νερού (back wash) μια φορά την εβδομάδα.

Για τον καθαρισμό του φίλτρου χρησιμοποιείται, αναλόγως με το μέγεθος της πισίνας, ένα κυβικό μέτρο νερού. Αυτό σημαίνει ότι η κάθε πισίνα που χρησιμοποιεί αυτή την τεχνολογία για καθαρισμό του νερού, στέλνει στο υπέδαφος της Κύπρου, είτε κατευθείαν είτε μέσω του αποχετευτικού συστήματος, τρία με πέντε κιλά άλας την εβδομάδα.

Αν στους υπολογισμούς μας βάλουμε τις δέκα χιλιάδες οικιακές πισίνες που χρησιμοποιούν χλωριωτές άλατος, τότε εύκολα κάποιος μπορεί να αντιληφθεί ότι 30 με 50 χιλιάδες κιλά άλας καταλήγει κάθε εβδομάδα στο υπέδαφος της Κύπρου.

Αν εξαιρέσουμε τους χειμερινούς μήνες και πολλαπλασιάσουμε τα πιο πάνω νούμερα επί 30 εβδομάδες, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, 900-1500 χιλιάδες κιλά άλατος καταλήγουν κάθε χρόνο στο υπέδαφος της Κύπρου, ενώ ήδη έχουμε φοβερό πρόβλημα με υφάλμυρα νερά. Το πρόβλημα ήρθε στο φως της δημοσιότητας και πριν από δύο χρόνια.
Λύση, όμως, δεν βρέθηκε και η ρύπανση των υδατοφόρων στρωμάτων του νησιού συνεχίζεται με αυξανόμενη ένταση, καθώς οι πισίνες έχουν γίνει πλέον «must» για τον Κύπριο.

Ολοταχώς προς ερήμωση
Η «Σ» επικοινώνησε με τον Επίτροπο Περιβάλλοντος Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, από τον οποίο ζήτησε το σχόλιό του. «Αυτό που αναφέρετε είναι ακόμη ένα από τα σοβαρά προβλήματα που έχουμε με τις οικιακές πισίνες. Πέρα από τις μεγάλες ποσότητες νερού που εξατμίζεται από την κάθε πισίνα καθημερινά, καθώς ελάχιστες έχουν το προβλεπόμενο σκέπαστρο, έχουμε και αυτό το πρόβλημα, με την απόρριψη του άλατος και της χλωρίνης στις πισίνες που κατευθύνουν τα απόβλητά τους στο κυπριακό έδαφος. Ουσιαστικά μιλάμε για απόρριψη αποβλήτων και με βάση την κυπριακή νομοθεσία, όποιος κάνει απόρριψη αποβλήτων πρέπει να παίρνει άδεια».

Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα, αν αναλογιστεί κάποιος και το διαχρονικό πρόβλημα που έχουμε με τη μειωμένη βροχόπτωση; «Το γεγονός ότι έχουμε μειωμένη βροχόπτωση στην Κύπρο αντιλαμβάνεστε ότι κάνει
ακόμη πιο καυτό το πρόβλημα με τα αλμυρά νερά, για ένα χώρο ο οποίος κινδυνεύει κατά 70% από ερήμωση. Το κακό είναι ότι για πολλά χρόνια δεν κάναμε κανένα έλεγχο…».
Κινδυνεύουν χιλιάδες διατρήσεις
Εξαιρετικά μεγάλο κίνδυνο αντιμετωπίζουν και οι διατρήσεις, ειδικά σε περιοχές όπου υπάρχουν χιλιάδες πισίνες μαζεμένες. Στην Πέγεια, έρευνα του Τμήματος Υδάτων μέσω του Google Earth κατέδειξε ότι υπάρχουν τρεις περίπου χιλιάδες πισίνες. Στην Τάλα υπάρχουν άλλες χίλιες. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα τα υπόγεια νερά των περιοχών αυτών είναι ήδη υφάλμυρα, ή θα γίνουν πολύ σύντομα, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Η «Σ» επικοινώνησε με το Τμήμα Υδάτων και τον υδρολόγο δρα Χαράλαμπο Δημητρίου, ο οποίος μας ανέφερε τα ακόλουθα: «Αυτό που γίνεται με τις πισίνες είναι απαράδεκτο.

Κάθε πηγή ρύπανσης πρέπει και επιβάλλεται να αποφεύγεται. Εμείς, ως Τμήμα Υδάτων, θα προχωρήσουμε σε έρευνα, με σκοπό να διαπιστώσουμε το ακριβές μέγεθος του προβλήματος και θα πάρουμε κατάλληλα μέτρα, για να τεθεί αμέσως ένα τέλος σε αυτή τη συνεχιζόμενη ρύπανση. Εμείς, ως Τμήμα Υδάτων, δεν είχαμε γνώση ότι το πρόβλημα ήταν τόσο μεγάλο. Δεν γνωρίζαμε ότι οι πισίνες που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο καθαρισμού νερού, έφθασαν τις δέκα χιλιάδες. Θα πρέπει, και να είστε σίγουροι ότι θα δούμε άμεσα το θέμα. Το Τμή-
μα Υδάτων θα ξεκινήσει μια πολύ σοβαρή μελέτη… Επιπλέον, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ήδη έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα με την υφαλμύρυνση των παράλιων υπογείων υδατικών συστημάτων, ένεκα της διείσδυσης θαλάσσιου νερού που προκαλείται από την υπεράντληση».
Φοβερή ρύπανση των υπόγειων στρωμάτων νερού συντελείται τα τελευταία χρόνια, και αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο, απειλώντας με υφαλμύρυνση τα υπόγεια νερά του νησιού.

Θα καταστραφούν όλα τα υπόγει αστρώματα
Η «Σ» επικοινώνησε και με κατασκευαστές πισίνων, από τους οποίους ζήτησε να τοποθετηθούν. Ο εκ των Διευθυντών της Riviera swimming pools, Άγγελος Χατζημηνάς,μας ανέφερε ότι υπάρχουν φίλτρα τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσουν οι πολίτες στιςπισίνες τους και τα οποία δεν αποβάλλουν νερό και συνεπώς άλας στο υπέδαφος. «Δυστυχώς τα φίλτρα αυτά, δηλαδή τα cartridge και τα φίλτρα διατομικής γης, δεν είναι γνωστά στους καταναλωτές και αφορούν ένα μικρό ποσοστό των οικιακών πισίνων.

Το φίλτρο διατομικής γης είναι λίγο πιο ακριβό και ίσως να μην προτιμάται γι’αυτόν το λόγο. Μακροπρόθεσμα, όμως, όσοι το προτιμούν παίρνουν τα λεφτά τουςπίσω από εξοικονόμηση χημικών και νερού». Δεύτερος κατασκευαστής, που θέλησε να μείνει ανώνυμος, μας ανέφερε ότι το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σοβαρό και αν συνεχιστεί θα γίνουμε Αφρική!
«Θα καταστρέψουν όλα τα υπόγεια στρώματα. Δεν θα έχουμε πλέον διατρήσεις. Αυτός ο τρόπος καθαρισμού πρέπει να απαγορευθεί διά νόμου. Σε άλλες χώρες επιτρέπεται διότι εκεί έχουν βροχές και τα υπόγεια στρώματα νερού ανανεώνονται συνεχώς. Εμείς δεν έχουμε αυτή την πολυτέλεια».

Λήψη μέτρων
Η ΕΡΕΥΝΑ που έχει πραγματοποιήσει η «Σ» κατέδειξε ότι επιβάλλεται πάραυτα η λήψη μέτρων για τη σωστή χρήση των πισίνων. Τα προβλήματα είναι αρκετά και σοβαρά, και οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να εντοπίσουν λύσεις και να τα αντιμετωπίσουν. Ίσως και να χρειαστεί σχετική νομοθεσία, που να ρυθμίζει και να καθορίζει την απόρριψη νερών από πισίνες ως απόβλητο, για το οποίο να απαιτείται σχετική άδεια. Επιπλέον, στην Κύπρο σχεδόν όλοι χρησιμοποιούν πόσιμο νερό, εκμεταλλευόμενοι την απουσία απαγόρευσης σύνδεσης της πισίνας με το δίκτυο υδροδότησης. Στην Αυστραλία, οι πισίνες των ξενοδοχείων στα παράλια πρέπει διά νόμου να χρησιμοποιούν θαλασσινό νερό. Ένα άλλο σοβαρό θέμα που πρέπει επίσης να ρυθμιστεί είναι η χρήση σκέπαστρου στις πισίνες. Η κάθε πισίνα σε μια καλοκαιρινή μέρα χάνει περίπου ένα εκατοστό νερού από εξάτμιση, ποσότητα που μπορεί να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες νερού, δύο με τριών ατόμων. Τέλος, η πολιτεία πρέπει να εξετάσει επιτέλους το θέμα επιβολής περιβαλλοντικού φόρου για όλους τους ιδιοκτήτες πισίνων,αναλόγως του μεγέθους της.