H υπερβολική χρήση ιδιωτικού αυτοκινήτου στην Κύπρο ευθύνεται για το μεγαλύτερο ποσοστό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης των κυπριακών πόλεων, είναι ο κυριότερος παράγοντας ηχορύπανσης και απορροφά το μεγαλύτερο ποσοστό της εισαγόμενης ενέργειας (πετρέλαιο), δήλωσε η Γενική Γραμματέας του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών Ιωάννα Παναγιώτου

Μιλώντας κατά την παρουσίαση της μελέτης του επίκουρου καθηγητή του ΤΕΠΑΚ στο Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος Θεόδωρου Ζαχαριάδη για το κοινωνικό κόστος από τη χρήση αυτοκινήτων στις κυπριακές πόλεις, η κ. Παναγιώτου είπε ότι η υπερβολική χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου προκαλεί περισσότερο άγχος και οικονομικά βάρη στους πολίτες και συμβάλλει στην αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων με τις ανάλογες συνέπειες (ανθρώπινες απώλειες, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις κ.τ.λ.).

Η συνεχής προσπάθεια, συνέχισε, του κράτους να παρέχει χώρους για να κινείται και να σταθμεύει ο υπερβολικός αριθμός των ιδιωτικών αυτοκινήτων, οδηγεί στην καταστροφή αστικούς χώρους και συρρικνώνει φυσικές περιοχές.

Η κ. Παναγιώτου ανέφερε ότι ο τομέας των μεταφορών στην Κύπρο συνεισφέρει περίπου το 50% των συνολικών εκπομπών οξειδίου του αζώτου, το 15% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του θείου και το 60% των συνολικών εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων.

''Τι προκαλούν αυτά; Τα αέρια διοξείδιο του αζώτου και το διοξείδιο του θείου ερεθίζουν τους πνεύμονες προκαλώντας επιπτώσεις στο αναπνευστικό σύστημα. Το όζον καταστρέφει τους ιστούς στο λαιμό και στους πνεύμονες και ερεθίζει τα μάτια, ενώ τα λεπτόκοκκα σωματίδια μεταφέρονται στους πνεύμονες, όπου είναι δυνατόν να προκαλέσουν φλεγμονή και επιδείνωση των ασθενειών των πνευμόνων και της καρδιάς. Οσο για το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), εμποδίζει τη φυσιολογική μεταφορά του οξυγόνου από το αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση του οξυγόνου που μεταφέρεται στην καρδία και να προκαλέσει ασφυξία. Δυστυχώς, οι τιμές κυρίως των νιτρικών οξειδίων και των σωματιδίων είναι πολύ υψηλές και παρατηρούνται παραβάσεις στα αστικά κέντρα της Κύπρου'', συμπλήρωσε.

Ελπίδες, είπε η κ. Παναγιώτου, ''για κάτι καλύτερο γέννησαν οι πρωτοβουλίες του νέου Υπουργού Συγκοινωνιών''.

''Σε λιγότερο από δύο χρόνια – επιτεύχθηκε η λεωφορειακή σύνδεση των πόλεων με τα αεροδρόμια, επεκτάθηκε ο θεσμός των σχολικών λεωφορείων, έγιναν κάποιες προσπάθειες για νυκτερινά λεωφορεία. Ξεκίνησε μια προσπάθεια θεσμικού εκσυγχρονισμού των εταιρειών λεωφορείων που ίσως να οδηγήσει σε αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Ολα αυτά θα αποτύχουν αν δεν τερματιστεί η πολιτική δημιουργίας υποδομών που προωθούν την αυτοκίνηση. Δυστυχώς και αυτή η Κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική όλων των προηγούμενων. Σχεδιάζει και εκτελεί έργα που μόνο στόχο έχουν την υποβοήθηση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, κατεδαφίζοντας κάθε ελπίδα ανάπτυξης των άλλων μέσων κυκλοφορίας (π.χ. λεωφορεία)'', είπε.

Ενα τρανταχτό παράδειγμα, συνέχισε, είναι η απόφαση για διαπλάτυνση του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας – Αλάμπρας από τέσσερεις σε έξι λωρίδες κυκλοφορίας.

''Το έργο αυτό γίνεται για να εξυπηρετούνται τα αυτοκίνητα που επιχειρούν να εισέλθουν ή να εξέλθουν από την πρωτεύουσα από τη μια κεντρική αρτηρία που την ενώνει με την υπόλοιπη Κύπρο'', πρόσθεσε.

Οι Οικολόγοι, είπε η κ. Παναγιώτου, διατυπώνουν την αντίθεση τους στο έργο αυτό γιατί δεν έχουν προηγηθεί τα οδικά έργα που θα κατανέμουν την κυκλοφορία σε άλλες περιοχές της Λευκωσίας, δεν έχουν προηγηθεί μέτρα απάβλυνσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων όπως η δημιουργία χώρων στάθμευσης και μετεπιβίβασης σε λεωφορεία, δεν λαμβάνεται υπόψη ότι χιλιάδες δέντρα θα κοπούν με αποτέλεσμα να καταστραφεί ένας σημαντικός πνεύμονας πρασίνου, ενώ οι γειτονικές κατοικημένες περιοχές θα υποστούν βαρειές συνέπειες, αφού θα αυξηθεί η ηχορύπανση και τα καυσαέρια.

''Σημειώνεται ότι για τους πιο πάνω λόγους η Ευρωπαϊκή Ενωση έφερε ένσταση στη χρηματοδότηση του έργου το οποίο βασικά κατασκευάζεται με κονδύλι από την τσέπη του Κύπριου φορολογούμενου (προϋπολογισμού 35 εκατομμύρια ευρώ). Θέλουμε να διαμαρτυρηθούμε γι’ αυτήν την απόφαση, να σταματήσει το έργο-σφάχτης χιλιάδων δέντρων, να προηγηθούν έργα απάβλυνσης της κυκλοφορίας και ενίσχυσης των δημοσίων μέσων μεταφοράς και να προστατευθεί η υγεία των κατοίκων'', είπε και ανέφερε ότι το Κίνημα θα διοργανώσει εκδήλωση διαμαρτυρίας.

Παρουσιάζοντας την μελέτη του για το κοινωνικό κόστος από τη χρήση αυτοκινήτων και η αντιμετώπισή του, ο κ. Ζαχαριάδης είπε ότι η χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων επιφέρει σοβαρές οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, το κόστος των οποίων επωμίζεται κατά κανόνα ολόκληρη η κοινωνία.

Ο επίκουρος καθηγητής εισηγείται την επιβολή διοδίων στις μετακινήσεις μέσα στις πόλεις της τάξης του ενός ευρώ ανά χιλιόμετρο κατά τις ώρες αιχμής, ώστε να αποθαρρυνθεί περαιτέρω η κίνηση αυτοκινήτων και να σηματοδοτηθεί η επέκταση των δημόσιων μεταφορικών μέσων.

''Είναι φανερή η ανάγκη για ανάπτυξη ενός σύγχρονου και εκτεταμένου συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών, σε συνδυασμό με άλλες παρεμβάσεις με στόχο την αποθάρρυνση της χρήσης αυτοκινήτων εντός πόλεων. Πέραν της επιβολής διοδίων θα ήταν επίσης σκόπιμη η επιβολή ενός περιβαλλοντικού φόρου στα καύσιμα της τάξης των 10 σεντ ανά λίτρο, σε συνδυασμό με αλλαγή της φορολόγησης οχημάτων ώστε τόσο ο φόρος κατανάλωσης όσο και τα τέλη κυκλοφορίας να εξαρτώνται αποκλειστικά από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Οι πιθανές επιπτώσεις στις χαμηλές εισοδηματικές τάξεις θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με κατάλληλη επιδοματική πολιτική'', συμπλήρωσε.

Ο κ. Ζαχαριάδης είπε, επίσης, ότι το επιπρόσθετο κόστος που προκαλείται στη κοινωνία από τη συμφόρηση, την ηχορύπανση, τα ατυχήματα, την αέρια ρύπανση, την ρύπανση του εδάφους και του νερού από τις εκπομπές τοξικών ουσιών από τα αυτοκίνητα και την εκπομπή ρύπων κατά την παραγωγή και διανομή των καυσίμων των αυτοκινήτων υπολογίζεται σε περίπου 300-500 εκ. ευρώ το χρόνο ή περί το 2-3% του κυπριακού ΑΕΠ.

''Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει το κόστος από τη χρήση άλλων μεταφορικών μέσων κυρίως φορτηγών που επιβαρύνουν επιπλέον'', πρόσθεσε.

Ο κ. Ζαχαριάδης εξήγησε όσον αφορά το εκτιμώμενο ύψος των επιβαρύνσεων στις πόλεις πως για όσους κυκλοφορούν από τα μεσάνυχτα μέχρι τις μία το βράδυ θα έπρεπε να ήταν 10 σεντ ανά χλμ.

Μεταξύ οκτώ και εννιά το πρωί, συνέχισε, 110 σεντ το χλμ, ενώ μεταξύ τρεις-τέσσερις το απόγευμα 91 σεντ, από τις έξι-εφτά 59 σεντ ανά ώρα και από τις εννιά-δέκα το βράδυ 54 σεντ.

''Θα μπορούσε η Κυβέρνηση, φτάνει να υπάρχει πολιτική βούληση, να επενδύσει τα χρήματα αυτά για ανάπτυξη των δημοσίων μεταφορών και να δώσει περισσότερα χρήματα σε όσους σκοπεύουν να αποσύρουν το μεταχειρισμένο τους αυτοκίνητο και να αγοράσουν οχήματα φιλικά προς το περιβάλλον και κυρίως ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα'', κατέληξε.