ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΑ ΕΧΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ ΘΕΣΗ

Τα νομοθετήματα δεν θα ωφελήσουν ιδιαίτερα τους απλούς δανειολήπτες, ασχέτως εάν έχουν υιοθετηθεί αρκετές τροπολογίες σε σχέση με τις πρόνοιες που υπήρχαν προηγουμένως υπέρ της προστασίας των (πρωτ)οφειλετών, των εγγυητών και των εταιρειών

Η ενδιαφέρουσα τροποποίηση που έχει γίνει είναι ότι ο Πιστωτής, δηλ. η Τράπεζα, έχει, πλέον, το βάρος της απόδειξης στο Δικαστήριο για να αποδείξει ότι δεν έχει ο (πρωτ)οφειλέτης τη δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου του και έπειτα καλούνται οι εγγυητές να πληρώσουν

Ύστερα από μελέτη των πέντε νομοσχέδιων του Πλαισίου Αφερεγγυότητας, είμαι της άποψης ότι τα εν λόγω νομοθετήματα δεν θα ωφελήσουν ιδιαίτερα τους απλούς δανειολήπτες, ασχέτως εάν έχουν υιοθετηθεί αρκετές τροπολογίες σε σχέση με τις πρόνοιες που υπήρχαν προηγουμένως υπέρ της προστασίας των (πρωτ)οφειλετών όσο και των εγγυητών (φυσικών προσώπων) αλλά και των εταιρειών (νομικών προσώπων).
Συγκεκριμένα, θεωρώ, ότι

1. το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας δεν βοηθά επί της ουσίας τούς οφειλέτες,
και

2. δίδει μεγάλες εξουσίες στις Τράπεζες, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να λειτουργήσουν και πάλι καταχρηστικά, έχοντας τη δεσπόζουσα θέση.

Οι κύριοι στόχοι της μεταρρύθμισης του Πλαισίου για την Αφερεγγυότητα είναι:

1. Βιώσιμα Σχέδια Αποπληρωμής Χρέους, με σκοπό τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

2. Ευκαιρία για προστασία της πρώτης κατοικίας.

3. Παροχή δεύτερης ευκαιρίας στους πτωχεύσαντες για επαναδραστηριοποίηση στην οικονομία.

4. Εισαγωγή ενός νέου μηχανισμού, που θα παρέχει πλήρη και γρήγορη απαλλαγή σε χρεώστες χωρίς εισόδημα και χωρίς περιουσιακά στοιχεία, με πολύ χαμηλό συνολικό χρέος.

5. Βιώσιμα Σχέδια Αποπληρωμής Χρέους για τη διάσωση και αποκατάσταση των εταιρειών.

6. Εκσυγχρονισμός των προνοιών των νομοθεσιών αναφορικά με την εκκαθάριση εταιρειών και την πτώχευση φυσικών προσώπων, ώστε η διαδικασία εκκαθάρισης και πτώχευσης να γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και με αποδοτικό τρόπο.

Πιο κάτω, συνοπτικά και με πολύ απλά λόγια, θα αναφερθώ σε μερικές τροπολογίες και παραδείγματα για κατανόηση των όσων έχω προαναφέρει.

Θεσπίζει δύο νέους μηχανισμούς σχετικά με οφειλές φυσικών προσώπων:

α) τα Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής, μέσω των οποίων θα επιτυγχάνεται, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αναδιάρθρωση του χρέους φυσικών προσώπων, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η αποπληρωμή των πιστωτών και να διατηρηθεί, όπου είναι εφικτό, η κύρια κατοικία,
και

β) τον Μηχανισμό Απαλλαγής Οφειλών, όπου μέσω σχετικών δικαστικών διαταγμάτων, οι χρεώστες οι οποίοι δεν έχουν διαθέσιμο εισόδημα ούτε ουσιαστικά περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην αποπληρωμή του χρέους τους, θα απαλλάσσονται από χρέος ύψους μέχρι €25.000.

Πρώτη Κατοικία

Θα καταρτίζεται Σχέδιο Αποπληρωμής από τον Σύμβουλο Αφερεγγυότητας με σκοπό να διαφυλάξει την κύρια κατοικία του χρεώστη, όπου είναι εφικτό, εφόσον καλύπτονται όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις.

Συνεπώς, απαιτείται η έγκριση του Συμβούλου Αφερεγγυότητας, του κριτηρίου της αξίας της ακίνητης ιδιοκτησίας, της δυνατότητας αποπληρωμής και της αποδοχής από την τράπεζα του συγκεκριμένου ζητήματος.

Άρα, υπάρχουν δυο στάδια - πρώτα αποφασίζεται το σχέδιο αναδιάρθρωσης και μετά το αποδέχεται ή το απορρίπτει ο πιστωτής ή οι πιστωτές (δηλαδή η Τράπεζα). Σε περίπτωση μη αποδοχής από την Τράπεζα και εφόσον το σχέδιο είναι βιώσιμο και εμπίπτει στις πρόνοιες του νόμου, θα ακολουθήσει η Δικαστική Οδός.

Εγγυητές

Προστασία των εγγυητών κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις.

Η ενδιαφέρουσα τροποποίηση που έχει γίνει είναι ότι ο Πιστωτής, δηλ. η Τράπεζα, έχει, πλέον, το βάρος της απόδειξης στο Δικαστήριο για να αποδείξει ότι δεν έχει ο (πρωτ)οφειλέτης τη δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου του και έπειτα καλούνται οι εγγυητές να πληρώσουν.

Η υποχρέωση του εγγυητή σε σχέση με το δάνειο τού (πρωτ)οφειλέτη θα ισοδυναμεί με το ποσόν της διαφοράς μεταξύ της αξίας της ενυπόθηκης εξασφάλισης και του υπόλοιπου του δανείου.

Ο πιστωτής μπορεί να καταχωρίσει αγωγή εναντίον εγγυητή μέχρι και τα δύο χρόνια μετά την ημερομηνία που θα τεθεί σε εφαρμογή το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής. Μετά τη λήξη της περιόδου αυτής, ο πιστωτής δεν θα δικαιούται να κινηθεί εναντίον του εγγυητή και οποιαδήποτε δικαιώματα του πιστωτή έναντι του εγγυητή παραγράφονται. Το ποσό που θα κληθεί να πληρώσει ο εγγυητής στον πιστωτή, θα μπορεί ο εγγυητής να το αξιώσει από τον χρεώστη.

Το δικαίωμα του εγγυητή να καταχωρίσει αγωγή εναντίον του χρεώστη ή εναντίον συνεγγυητή του, περιορίζεται στα τρία χρόνια μετά την καταβολή πληρωμών από τον εγγυητή αναφορικά με το χρέος του χρεώστη.

Διαγραφή Χρεών

Τα κριτήρια για διαγραφή χρέους, είναι να υπάρχει ένα καθαρό εισόδημα 200 ευρώ τον μήνα, να έχει μέχρι 1.000 περιουσία είτε σε καταθέσεις είτε σε ακίνητη ιδιοκτησία και το χρέος να φτάνει μέχρι τις 25.000 και να θεωρείται ανεξασφάλιστο.

Στην περίπτωση που υπάρξει διαγραφή και όντως οι δανειολήπτες πληρούν όλα τα κριτήρια, η υπηρεσία αφερεγγυότητας θα παρακολουθεί την περίπτωση για δυο χρόνια και στην περίπτωση που υπάρξει δωρεά 500 ευρώ και άνω μέσα σε αυτό το διάστημα, τα μισά λεφτά πρέπει να πάνε στην υπηρεσία.

Κατά την άποψή μου, η διαγραφή χρεών στην περίπτωση των μη βιώσιμων δανειοληπτών περιέχει πολύ αυστηρά κριτήρια, τα οποία στην ουσία οι αρμόδιοι δεν έχουν μελετήσει για να δουν πόσο κόσμο μπορεί να βοηθήσει η συγκεκριμένη πρόνοια.

Εθελούσια ένταξη στο Πλαίσιο Αφερεγγυότητας

Στην περίπτωση της εθελούσιας ένταξης στο Πλαίσιο Αφερεγγυότητας, υπάρχει μια διαδικασία που ενώ έχουν πει ότι είναι διαδικασία-εξπρές, στην ουσία θα υπάρξει χρονική καθυστέρηση από την άποψη ότι πρέπει η υπηρεσία αφερεγγυότητας να μελετά την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, υπολογίζοντας τα εύλογα έξοδα διαβίωσης κάτω από τα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης, να δημιουργείται ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης όπου θα υπάρξει μια πάρε-δώσε κατάσταση με τους πιστωτές μέχρι να συμφωνηθεί το τελικό σχέδιο και σε αυτήν τη διαδικασία, στις πλείστες περιπτώσεις θα εμπλέκεται και το δικαστήριο. Συνεπώς, η διαδικασία θα είναι μεγάλη και χρονοβόρα.

Στην περίπτωση που διαμορφωθεί το σχέδιο αποπληρωμής και είναι ένα σχέδιο υπέρ του οφειλέτη, η τράπεζα διατηρεί το δικαίωμα να αντικαταστήσει τον σύμβουλο και να μη δεχτεί το σχέδιο αποπληρωμής. Άρα, το όλο ζήτημα είναι έρμαιο στην έγκριση της τράπεζας και ο οφειλέτης εξαρτάται τελείως από αυτήν.

Πτώχευση

Σημαντική τροποποίηση του περί Πτώχευσης Νόμου είναι ότι εκσυγχρονίζει τη διαδικασία πτώχευσης φυσικών προσώπων.

Ο πτωχεύσας αποκαθίσταται αυτοδικαίως και απαλλάσσεται με τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος πτώχευσης, νοουμένου ότι θα είναι συνεργάσιμος και καλόπιστος.

Όσον αφορά οφειλέτες µε ή χωρίς ακίνητη περιουσία, αλλά χωρίς ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους, προβλέπεται η απαλλαγή τους από το καθεστώς του πτωχεύσαντος, καθώς και απαλλαγή από τα εναπομείναντα χρέη.

Εταιρείες

Ο τροποποιητικός νόμος στοχεύει στον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας αναγκαστικής εκκαθάρισης εταιρειών.

Κυριότερες τροποποιήσεις είναι ο Διορισμός εκκαθαριστή, ο οποίος θα διορίζεται όχι μόνο από το δικαστήριο αλλά και από συνελεύσεις πιστωτών και συνεισφορέων. Με την έκδοση διατάγματος εκκαθάρισης, ο επίσημος παραλήπτης καθίσταται εκκαθαριστής και όχι προσωρινός εκκαθαριστής, όπως προνοείται από την υφιστάμενη νομοθεσία. Ο εκκαθαριστής δεν είναι ο επίσημος παραλήπτης, αλλά θα είναι Σύμβουλος Αφερεγγυότητας ως αναφέρεται στον εν λόγω νόμο. Σε σχέση με την ανικανότητα πληρωμής χρεών μιας εταιρείας, θα πρέπει να ικανοποιηθεί το δικαστήριο ότι η αξία των στοιχείων του ενεργητικού της εταιρείας είναι μικρότερη από το ποσό των υποχρεώσεών της, λαμβάνοντας υπόψη τις ενδεχόμενες και μελλοντικές υποχρεώσεις της.

Εισάγονται διάφοροι θεσμοί όπως σε σχέση με τον τρόπο λήψης αποφάσεων στις συνελεύσεις πιστωτών, τον τρόπο εξέτασης και υποβολής σχεδίου αναδιάρθρωσης κ.λπ.

Εκποιήσεις

Το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις δεν θα βοηθήσει στην αύξηση της ρευστότητας και την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Ο λόγος είναι διότι οι πωλήσεις των δανείων που πλέον επιτρέπονται διά νόμου θα γίνονται με έκπτωση 70% με 80% πάνω στην αξία των δανείων διότι θα πωλούνταν μαζικά. Συνεπώς αυτή η έκπτωση είναι ζημιά στα βιβλία των τραπεζών και στα λεφτά που θα μπορούσαν να αποκτήσουν από τους οφειλέτες.

Έτσι καθιστά τις τράπεζες επιρρεπείς απέναντι στα νέα τεστ αντοχής.

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όσον αφορά την ορολογία των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι «τόσο αυστηρή, που πλέον στενεύουν ακόμη περισσότερο τα περιθώρια καθορισμού των μη εξυπηρετούμενων. Για παράδειγμα, εάν αναδιαρθρωθεί ένα δάνειο, πρέπει για 12 συνεχόμενους μήνες να μη χαθεί ούτε μια δόση για να εξέλθει από την κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ προηγουμένως χρειάζονταν μόνο έξι μήνες. Στην περίπτωση που χαθεί μια δόση θεωρείται και πάλι μη εξυπηρετούμενο και ξαναμπαίνει στη διαδικασία εκποίησης.

Δάνεια σε ελβετικό φράγκο

Στην περίπτωση των δανείων σε ξένο συνάλλαγμα, όπως ελβετικό φράγκο, όπου έχει ζητηθεί αναδιάρθρωση, κλειδώνουν μέσα στην αίτηση αναδιάρθρωσης όλες οι παρατυπίες και παρανομίες που τυχόν έχουν γίνει στη χορήγηση αυτών των δανείων και την ισοτιμία που υφίσταται κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Είναι οφθαλμοφανές ότι το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας δεν θα μπορέσει να δουλέψει σε συνδυασμό με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς όφελος του λαού, δίδει και πάλι τη δεσπόζουσα θέση στην Τράπεζα, υιοθετείται μια αντικοινωνική πολιτική, η οποία θα δημιουργήσει κοινωνικό - οικονομικό χάσμα μεταξύ του λαού.

Τολμώ να αναφέρω ότι, διαβάζοντας κάποιος το Πλαίσιο και εφόσον αντιληφθεί τις διαδικασίες, αντικρίζει προχειρότητες που δημιουργούν τριγμούς στην αξιοπιστία του συστήματος της χώρας. Τελειώνοντας, θα ήθελα να ευχηθώ, χωρίς να θεωρηθώ ότι κινδυνολογώ, ότι οι μελλοντικές γενιές δεν θα είναι αυτές που θα πληρώσουν το τίμημα των σημερινών αποφάσεων και λανθασμένων χειρισμών.

ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
[email protected]
Νομικός με ειδίκευση στο Τραπεζικό και Εργατικό Δίκαιο