Στο όριο του υγειονομικού κινδύνου βρίσκεται η κατάσταση στην Κύπρο, καθώς η διαχείριση και η επεξεργασία ζωικών αποβλήτων και νεκρών ζώων, κρίσιμη παράμετρος για τη δημόσια υγεία, κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα.

 

Η μεγάλη αντιπαράθεση, μαίνεται σε δύο μέτωπα. Το μεν πρώτο ανάμεσα στις εταιρίες Sigan Management Ltd και Cypra Bioenergy Ltd , το δε δεύτερο ανάμεσα στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και στην Υπηρεσία του Γενικού Ελεγκτή. Η όλη κατάσταση, βάζει σε αχαρτογράφητα νερά τη δημόσια Υγεία, με τους κινδύνους να αυξάνονται όσο πλησιάζουμε στη λήξη των προθεσμιών για την υλοποίηση ανάληψη της νέας σύμβασης διαχείρισης των ζωικών αποβλήτων. 

 

Παράταση λόγω έλλειψης δικαιολογητικών 

 

Στον Διαγωνισμό 4/2015 τον Δεκέμβριο του 2015, ο οποίος αφορούσε σύμβαση έργου με διάρκεια δύο χρόνια (1+1 με ανανέωση), η εταιρία που πλειοψήφησε ήταν η Cypra Bioenergy, ιδιοκτησίας του συζύγου της Γενικής Λογίστριας Ρέας Γεωργίου. Στη Cypra δόθηκε περιθώριο έξι μηνών προκειμένου να αποκτήσει τις κατάλληλες άδειες για τη λειτουργία του νέου εργοστασίου της στη περιοχή της Αραδίππου στη Λάρνακα.

 

Μετά το πέρας της προθεσμίας, στις αρχές Ιουλίου όμως, η εταιρία δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τις σχετικές άδειες προκειμένου να ξεκινήσει τη διαδικασία επεξεργασίας, παίρνοντας τη σκυτάλη από την Sigan Management. Ωστόσο, η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ), αντί να προχωρήσει σε ακύρωση του συμβολαίου, έδωσε παράταση 30 ημερών στην Cypra Bioenergy, η οποία λήγει στις 31 Ιουλίου και ανανέωσε για ένα μήνα τη σύμβαση έργου με την Sigan Management, με την αιτιολογία να μη σταματήσει η επεξεργασία και να αποφευχθεί ο υγειονομικός κίνδυνος.

 

Εν τω μεταξύ, στις αρχές Ιουνίου η ΚΕΑΑ προχώρησε στην προκήρυξη νέου διαγωνισμού για σύμβαση διάρκειας 10 ετών (Διαγωνισμός 15/2016) για την επεξεργασία υποπροϊόντων των κατηγοριών 1 και 2, καθώς και τη συλλογή και μεταφορά ποσοτήτων νεκρών ζώων από τους δρόμους της Κύπρου συν των αποβλήτων του Τμήματος Αλιείας.  Ωστόσο, καθώς η Cypra Bioenergy δεν κατάφερε να συγκεντρώσει ξανά τα απαραίτητα δικαιολογητικά προκειμένου να συμμετάσχει, η προκήρυξη πήρε παράταση μέχρι τον Σεπτέμβριο. 

 

Πού είναι το πρόβλημα με τη Cypra Bioenergy;

 

Η συγκεκριμένη εταιρία επεξεργασίας ζωικών αποβλήτων, φαίνεται ότι στερείται των αδειών και προϋποθέσεων που απαιτούνται, προκειμένου να μπορέσει να αναλάβει το έργο, παρά το γεγονός ότι ο διαγωνισμός του 2015 την έβγαλε «νικήτρια» και παρά τους έξι μήνες που είχε ως περιθώριο προκειμένου να διορθώσει τις ελλείψεις. 

 

Βασικό επιχείρημα των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών για τη μη καταλληλότητα των εγκαταστάσεων, αποτελεί ο τρόπος που έχει επιλέξει η εταιρία για την επεξεργασία των νεκρών ζώων. Συγκεκριμένα, η διαδικασία προβλέπει τον τεμαχισμό των ζώων, την εκμετάλλευση κάποιων συγκεκριμένων τμημάτων με σχεδόν «χειρουργική διαδικασία» και την αποτέφρωση των κομματιών που είναι ακατάλληλα για επεξεργασία. 

 

Η μέθοδος αυτή, η οποία δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, αποτελεί μια ιδιαίτερα χρονοβόρα λύση, λόγω της διαλογής των τμημάτων του ζώου. Επιπλέον, δεδομένου ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει εγκατάσταση αποτέφρωσης, τα υπολείμματα θα πρέπει να συγκεντρώνονται και ανά χρονικά διαστήματα να αποστέλλονται στην Ελλάδα. Έτσι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών της Κύπρου και του μικρού μεγέθους των εγκαταστάσεων, η αποθήκευση των υπολειμμάτων και δη σε εξωτερικό σημείο, καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία. 

 

Επιπροσθέτως, ο χώρος ο οποίος επελέγη για να στεγάσει το νέο εργοστάσιο, είναι ακατάλληλος, καθώς, βρίσκεται εντός της Κτηνοτροφικής Ζώνης της Αραδίππου. Έτσι, σε περίπτωση εκδήλωσης ασθενειών, τα ζώα των γύρω περιοχών είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα στον κίνδυνο. 

 

Συν τοις άλλοις, το καζάνι που προορίζεται να εξυπηρετήσει τις ανάγκες επεξεργασίας, χαρακτηρίζεται ως «ιδιαίτερα» μικρό για τις ανάγκες του έργου, ενώ δεν υπάρχει εφεδρική εγκατάσταση σε περίπτωση που προκύψει βλάβη, με κίνδυνο τα απόβλητα να χρειαστεί να μείνουν εκτεθειμένα χωρίς επεξεργασία και την πιθανότητα εξάπλωσης ασθενειών να είναι μεγάλη. 

 

Τέλος, η μη συνεργασία της με το τσιμεντοποιείο Βασιλικού, την οποία είχε συμπεριλάβει στον φάκελο που κατέθεσε, κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού, αποτελεί ακόμα ένα αγκάθι. Σε ρεπορτάζ που είχε δημοσιεύσει στα τέλη Ιουνίου η εφημερίδα «Σημερινή», υπογραμμίζεται ότι οι εγκαταστάσεις της μητρικής εταιρίας, Cypra Ltd, είναι αμφίβολο αν μπορούν να εξυπηρετήσουν τη θυγατρική για την εκτέλεση του έργου. 

 

"Πόλεμος" Κτηνιατρικής – Ελεγκτικής

 

Ενώ οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες τάσσονται υπέρ της τήρησης των όρων του διαγωνισμού, με κίνδυνο η Cypra Bioenergy να κηρυχθεί έκπτωτη του διαγωνισμού, η Ελεγκτική Υπηρεσία πιέζει συνεχώς προς την αντίθετη κατεύθυνση, με την αιτιολογία ότι η Sigan Management αποτελεί «μονοπώλιο», με αποτέλεσμα τα κόστη της να είναι υπερβολικά, φτάνοντας μέχρι και €1 εκ. περισσότερα απ’ ό,τι με την προσφορά της Cypra Bioenergy. 

 

Συγκεκριμένα, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, αναφέρει ότι σκοπός της επιμονής του είναι η διαδικασία επεξεργασίας ζωικών αποβλήτων να ξεφύγει από το μονοπώλιο, να περάσει στο στάδιο του ανταγωνισμού κι' έτσι το κόστος για το κράτος να μειωθεί σημαντικά. Ο ίδιος αναφέρει ότι με την εταιρία Cypra Bioenergy, το κόστος μειώνεται από 600.000 μέχρι 1,7 εκατομμύρια ευρώ. 

 

Ωστόσο, ερωτηθείς από το SigmaLive, ανέφερε ότι βασική προϋπόθεση είναι η εταιρία να καταφέρει να συγκεντρώσει τις κατάλληλες άδειες για να διασφαλιστεί η νομιμότητα. «Πρόκειται για μια συζήτηση, η οποία έχει ξεκινήσει από το 2011 και έχει απασχολήσει και τις προηγούμενες διοικήσεις της Υπηρεσίας», τονίζει. 

 

Οι επιστολές

 

Σε επιστολές των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών προς τη Sigan Management με ημερομηνία 13/7/2016, ζητείται ο έλεγχος της σχετικά με το κατά πόσο η εταιρία έχει όλες τις σχετικές άδειες και πληροί τις προδιαγραφές επεξεργασίας των ζωικών αποβλήτων, ενώ σε επιστολή με ημερομηνία 19/7/2016, ζητείται έλεγχος για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διαχείριση του εναπομείναντος λίπους. Στον συγκεκριμένο τομέα και σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, παρατηρείται η παραβίαση των όρων της σύμβασης. 

 

Σε απαντητική της επιστολή με ημερομηνία 15/7/2016, η εταιρία επισυνάπτει το σύνολο των αδειών που διαθέτει για τη λειτουργία της και τις εγκαταστάσεις, ενώ σε επιστολή με ημερομηνία 20/7/2016 με την οποία τεκμηριώνει ότι ο τρόπος αποθήκευσης του λίπους, προβλέπεται μέσα από τη σύμβαση που έχει συναφθεί με το κράτος. 

 

Από την πλευρά της η εταιρία απαντώντας στις Υπηρεσίες, αναφέρει ότι η ίδια δεν φέρει καμία ευθύνη για το «καθεστώς μονοπωλίου, καθώς αν άλλη εταιρία επιθυμούσε να συμμετάσχει στη διαδικασία, θα μπορούσε να έχει ήδη δημιουργήσει τις κατάλληλες εγκαταστάσεις, πληρώντας όλες τις προδιαγραφές, ήδη από το 2006. 

 

Μιλώντας στο SigmaLive και αναφορικά με το «υπερκόστος», η εταιρία τονίζει ότι ο τρόπος κοστολόγησης τον οποίο χρησιμοποιεί η ανταγωνίστριά της Cypra Bioenergy, αποτελεί «εισήγηση εκπροσώπου του Γενικού Λογιστηρίου κατά τις διαπραγματεύσεις της Sigan Management Ltd με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες. Ως εκ δια μαγείας ένα χρόνο μετά εμφανίστηκε η Cypra Ltd, ιδιοκτησίας του συζύγου της Γενικής Λογίστριας, να κτίζει εργοστάσιο για να εφαρμόσει τη μέθοδο αυτή», αναφέρει και προσθέτει ότι η συγκεκριμένη μέθοδος δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ευρώπη.

 

«Εργαζόμαστε με διαφάνεια, εξασφαλίζοντας όλες τις άδειες που προβλέπει η κυπριακή νομοθεσία και οι Κανονισμοί της ΕΕ που διέπουν αυτές τις διαδικασίες. Αυτό μας κοστίζει χρόνο και χρήμα αλλά δεν διανοηθήκαμε ποτέ ούτε να ξεγελάσουμε το κράτος που είναι συνεργάτης μας εδώ και 10 χρόνια, αλλά ούτε και να πειραματιστούμε με την υγεία των συμπολιτών μας αλλά και των ζώων», τονίζει και υπογραμμίζει ότι η ίδια δεν ζητά «καμία ειδική μεταχείριση», αλλά να τηρηθούν οι διαδικασίες με όλα τα θεμιτά μέσα.

 

Follow @Christos_mich