Αναποδογυρίζουν την ατζέντα του Κυπριακού οι Τούρκοι. Αφού πήραν όσα μπορούσαν να πάρουν στο Κραν Μοντανά και αφού κατοχύρωσαν μια διχοτομική φόρμουλα ομοσπονδίας δύο ισότιμου καθεστώτος συνιστώντων κρατών, θέτουν στην πρώτη γραμμή το θέμα της πολιτικής ισότητας, την οποία εντάσσουν στη λογική των βέτο επί σημαντικών θεμάτων, όπως είναι, για παράδειγμα, το φυσικό αέριο. Μέσα από την πολιτική ισότητα θέλουν την αναγνώριση χωριστών κρατικών εξουσιών, προκειμένου να εμπεδωθεί η πρακτική των δύο κρατών και της συνομοσπονδίας και να ανατραπούν τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως προκύπτουν σήμερα μέσα από την ύπαρξή της ως ενιαίου υπό κατοχήν κράτους σε συνάρτηση με το Διεθνές Δίκαιο και δη αυτό της Θάλασσας.

Όσο, δε, για το θέμα της ασφάλειας, των εγγυήσεων και της αποχώρησης των στρατευμάτων, επί του παρόντος θεωρείται για την Άγκυρα κόκκινη γραμμή. Εσχάτη προδοσία. Και το ερώτημα είναι, γιατί ο Ερντογάν να διακινδυνεύσει τη δική του εξουσία και δόξα διατάσσοντας την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο, όταν γνωρίζει καλά ότι η αντιπολίτευση θα τον στήσει στον τοίχο; Και ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έχει κανένα λόγο να χαλάσει το πάρτι που οργανώνει για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του τουρκικού κράτους.

Στόχος του είναι να γίνει ο νέος πατέρας των Τούρκων, ο νέος Ατατούρκ. Και δεν μπορεί να γίνει Ατατούρκ με υποχωρήσεις, παρά μόνο με καθαρές νίκες. Εξ ου και η κίνησή του να αναδείξει την Τουρκία ως θαλασσοκράτειρα. Για να ελέγχει τις οδούς του φυσικού αερίου. Χωρίς στόλο, δεν μπορείς να είσαι περιφερειακή δύναμη. 

Ρωσικό παιχνίδι

Αυτά συνάγονται από τις επαφές του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου με την κ. Λουτ και τον Έλληνα ομόλογό του κ. Κατρούγκαλο, αλλά και από τις συναντήσεις του κατοχικού ηγέτη με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Η τουρκική πλευρά προτάσσει την πολιτική ισότητα, αφενός για να εμβαθύνει προς τη λύση της συνομοσπονδίας και, αφετέρου, για να φύγει από πάνω της το βάρος της πίεσης που προκαλούν τα ζητήματα των εγγυήσεων και της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων. Η Τουρκία συνεχίζει τον δικό της αμανέ και η συνομοσπονδιακή της πολιτική τροφοδοτείται από το κεκτημένο των συνομιλιών και το Κραν Μοντανά, καθώς και από την αδυναμία των Αθηνών και της Λευκωσίας να αλλάξουν στρατηγική και να εναρμονίσουν τη λύση με τα συμφέροντα της ΕΕ και των ΗΠΑ και ουχί με αυτά της Τουρκίας, όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Διότι, ώς τώρα, το δόγμα που επικρατεί είναι το εξής: Η λύση πρέπει να εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα! Και θυμώνει, μάλιστα, το ΑΚΕΛ όταν ο Πρόεδρος εναρμονίζει τα συμφέροντα της Κύπρου με εκείνα του Ισραήλ για την κατασκευή του αγωγού EastΜed, αντί του αγωγού προς Τουρκία. Είναι γνωστή η φράση του κ. Α. Κυπριανού ότι ο Πρόεδρος είναι δεμένος περίπου στο Ισραήλ και ότι τα δικά μας τα συμφέροντα είναι ενδεχομένως διαφορετικά. Λογική θέση ως προς το σκέλος των συμφερόντων. Δεν μπορεί να συνταυτίζονται τα συμφέροντά μας με εκείνα του Ισραήλ παντού. Το θέμα είναι ότι ο ΓΓ του ΑΚΕΛ ήταν ενοχλημένος, διότι προχωρεί ο EastMed και κάνει φτερά η επιλογή προς Τουρκία. Και, ως εκ τούτου, δεν θα εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα της Άγκυρας! Τι δυστυχία... Την οποία ζει και η ηγεσία του ΔΗΣΥ. Και οι μεν και οι δε υποστηρίζουν τον αγωγό προς Τουρκία και, αν ήταν τρόπος, θα ανατίναζαν κάθε προσπάθεια για την κατασκευή του EastMed. Το ίδιο θα ήθελε και η Μόσχα, η οποία βρίσκεται πίσω από τις κινήσεις του Λιβάνου και τα παιχνίδια στη Συρία.

Και εξηγούμε. Η Ρωσία: 1. Θέλει να στήσει το δικό της ενεργειακό παιχνίδι στη Μεσόγειο, μαζί με το Ιράν και τα πιθανά αποθέματα φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή της Συρίας, τα οποία έχει ήδη καπαρώσει. Θέλει τη δημιουργία αγωγού από το Ιράν προς τη Συρία και από εκεί προς διάφορες κατευθύνσεις. Ο έλεγχος των θαλάσσιων και άλλων οδών του πετρελαίου είναι ένας από τους βασικούς λόγους εμπλοκής της στον πόλεμο της Συρίας και το φλερτ της με την Τουρκία, η οποία θέλει να προωθηθεί πέραν του όρους Καντίλ, για να φτάσει, από τη μια, ώς τις ενεργειακές πηγές της Μοσούλης, και, από την άλλη, να έχει τη δυνατότητα να προωθήσει δυνάμεις νότια. Η χερσαία προέκταση προς νότο σχετίζεται με τον έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής Κύπρου και Συρίας και ευρύτερα.   

2. Δεν ενεπλάκη συνειδητά στην εκμετάλλευση των οικοπέδων της Κυπριακής Δημοκρατίας, διότι έχει μεγαλύτερα συμφέροντα με την Τουρκία και το είπε καθαρά ο Πρόεδρος Πούτιν στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είμαστε εχθροί. Η Μόσχα σχεδιάζει να πάρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω του Βόρειου Αγωγού 2 και μέσω του Turkish Stream. Γιατί να θέλει τον EastMed; Αυτός χαλά την πιάτσα. Είναι κοινό μυστικό ότι η αντίδραση του Λιβάνου για τον EastMed και οι επιστολές προς τον ΓΓ του ΟΗΕ και στην ΕΕ ότι δεν θα πρέπει ο αγωγός να περάσει από τη δική του ΑΟΖ, λόγω προβλημάτων με το Ισραήλ, σχετίζονται με τα ρωσικά συμφέροντα. Όπως οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τις Βαλτικές Χώρες και την Πολωνία για να δημιουργήσουν προβλήματα στον Βόρειο Αγωγό 2, έτσι και η Μόσχα βολεύεται με τη στάση του Λιβάνου. Την επιδιώκει... Βεβαίως, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, δεν μπορεί να ασκήσει βέτο στην κατασκευή του αγωγού, διότι η ΑΟΖ δεν παύει να είναι διεθνή χωρικά ύδατα. Όμως, μπορεί να θέτει διάφορα προσκόμματα, εφόσον θεωρηθεί και από γειτονικά κράτη, με τα οποία έχει υπογράψει πολυμερείς ή μονομερείς συμφωνίες, ότι όντως τα όρια της ΑΟΖ του είναι αυτά και ότι, για παράδειγμα, θέτει ζητήματα περιβαλλοντικά ή ασφάλειας του έργου κ.λπ., που θα ισοδυναμούν ακόμη και με βέτο επί του αγωγού. Η τακτική αυτή του Λιβάνου δεν βοηθά μόνον τη Ρωσία, αλλά και την Τουρκία. Τόσο η Μόσχα, όσο και η Άγκυρα θέλουν τον αγωγό από την Κύπρο προς την Τουρκία, για να έχουν την επιλογή να τον ενώσουν με τον Turkish Stream, έτσι ώστε να θέτουν μερικώς, αλλά ουσιαστικώς, την ΕΕ υπό τη δική τους ενεργειακή εξάρτηση. Σημαντικό, πάντως, είναι ότι, ούτως η άλλως, ο EastMed δεν φαίνεται να περνά μέσα από την ΑΟΖ του Λιβάνου.   

Αγωγός προς Τουρκία

Επί τη βάσει των ανωτέρω, τι μας λένε οι υποστηρικτές του αγωγού προς Τουρκία; Μας εισηγούνται ότι θα πρέπει να δώσουμε τον αγωγό ως δώρο, για να πειστεί η Τουρκία να φτάσει σε λύση. Και ποια είναι η λύση; Των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών, που αναγνωρίζει το ψευδοκράτος ως ισότιμο συνιστών κράτος, διαλύοντας ταυτοχρόνως την Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας οι ελεύθερες περιοχές θα υποβαθμιστούν σε ισότιμο του ψευδοκράτους συνιστών κράτος. Γιατί Άγκυρα και Μόσχα θέλουν τον αγωγό προς Τουρκία; Για τον ίδιο λόγο που το Ισραήλ θέλει τον EastMed. Δηλαδή, για να αυξήσουν την επιρροή και τον ρόλο τους στην ΕΕ, η οποία θα εξαρτάται ενεργειακά από εκείνους, που θα έχουν τον αγωγό και θα της διοχετεύουν φυσικό αέριο. Με άλλα λόγια: Η πρόταση της ηγεσίας του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ για αγωγό προς Τουρκία έχει δύο σκέλη: Πρώτον, να δώσουμε τον αγωγό για να δελεαστεί η Τουρκία και να πάμε σε μια διχοτομική λύση δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών. Δεύτερον, να δώσουμε τον αγωγό προς Τουρκία, για να αναβαθμιστεί ο δικός της ρόλος, καθώς και εντός της ΕΕ σε βάρος ημών!

EastMed και τερματικό

Η δική μας θέση είναι διαφορετική: Πρώτον, ο EastMed, καθώς και το τερματικό είναι σημαντικά, διότι: Α. Αυξάνουν τα ερείσματά μας στην ΕΕ. Γίνεται, δε, λόγος ότι φλερτάρουν περισσότερο οι εταιρείες προς αυτήν την κατεύθυνση, εάν υπάρχουν αναγκαίες ποσότητες κοιτασμάτων. Δεν εξαρτάται μόνον από τις εταιρείες, αλλά και από τα συμφέροντα των κρατών που οι εταιρείες αυτές φέρουν τη σημαία τους. Εάν, δηλαδή, οι ΗΠΑ κρίνουν ότι αυτή είναι η ενεργειακή στρατηγική στην περιοχή, ασχέτως εάν χαθούν κάποια χρήματα, τα οποία θα εισπραχθούν με άλλους τρόπους, τότε τι θα πράξει Exxon και η Noble; Το ίδιο ισχύει και για την Τotal, όπως και για την ENI. Οι Τούρκοι δεν έκαναν στην Exxon, την Noble και την Total τα νταηλίκια που έκαναν στην ENI, διότι η ιταλική στάση δεν ήταν η ίδια με αυτήν των ΗΠΑ και της Γαλλίας.  Β. Εξισορροπούμε τα δικά μας συμφέροντα με εκείνα της Τουρκίας, κυρίως στις σχέσεις με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Δεν θα είναι μόνο η Τουρκία μεγάλη αγορά, αλλά και η Κύπρος μαζί με το Ισραήλ, ακόμη και την Αίγυπτο και τις χώρες που βρίσκονται πίσω από τις εταιρείες, λόγω της ενέργειας. Σχηματίζεται δηλαδή μια ενεργειακή συμμαχία, από την οποία είναι εκτός η Τουρκία, η οποία επιδιώκει να μπει στο παιχνίδι, για να μας καπελώσει. Δηλαδή, θα μας κλέψει τον ρόλο που εμείς θα έχουμε στην ΕΕ, στην περίπτωση που ο αγωγός είναι προς τα δικά της παράλια. Γ. Ο EastMed, όπως και το τερματικό, είναι στρατηγικοί σχεδιασμοί, που σχετίζονται με θέματα ασφάλειας, δηλαδή με ένοπλες δυνάμεις και ευρύτερα γεωπολιτικά συμφέροντα. Αυτά τα γεωπολιτικά συμφέροντα είναι συναφή με τα συστήματα και υποσυστήματα ασφάλεια στην περιοχή μας, όπου τον κύριο λόγο έχουν οι ΗΠΑ, λόγω κυρίως της μεγάλης ναυτικής τους ισχύος. Δεύτερον, εάν η Τουρκία θέλει να παίξει στο παιγνίδι του φυσικού αερίου, θα πρέπει να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 τονίζει και επειδή είναι κράτος-μέλος του ΟΗΕ. Έτσι επιλύεται και το πρόβλημα της συνέχειας του υφιστάμενου κράτους σε περίπτωση λύσης.

Οφέλη μέσω ΕΕ και αποτροπή

Οι θέσεις αυτές θα πρέπει να είναι ενταγμένες σε μια συγκροτημένη στρατηγική, που θα αναβαθμίζει τον ρόλο των αρχών της ΕΕ στη λύση. Η θέση περί αναστολής των ενταξιακών της Τουρκίας δεν μειώνει τις άμυνες που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία είτε για να αποτρέψει τις τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ είτε για να προκαλέσει επιπρόσθετο κόστος στην Άγκυρα και συνθήκες δίκαιης διευθέτησης ή κατοχύρωσης των υφιστάμενων δικαιωμάτων, που τελούν ήδη εν κινδύνω. Όχι μόνο λόγω της κατοχής, αλλά και ένεκα των προκλήσεων στην ΑΟΖ. Η πρόταση στην Τουρκία για αναβάθμιση τελωνειακής ένωσης αντί για πλήρη ένταξη, βοηθά την Τουρκία, διότι απαλλάσσεται των υποχρεώσεων για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, ενώ, την ίδια στιγμή, συνεχίζει να έχει οφέλη, κυρίως εμπορικά και οικονομικά. Και, μάλιστα,  τεράστια. Χωρίς, βεβαίως, την ψήφο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ουδέν μπορεί να συμβεί. Συνεπώς, τόσο η αποτροπή των τουρκικών γεωτρήσεων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, όσο και η επίλυση του Κυπριακού και δη η συμφωνία για την πλήρη αποχώρηση των στρατευμάτων περνά: 1. Μέσα από τη σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εάν η Τουρκία δεν τερματίσει το εμπάργκο σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας και εάν  δεν επιτραπεί η εισαγωγή κυπριακών προϊόντων επί της τουρκικής επικράτειας, καμιά συζήτηση δεν μπορεί να προχωρήσει επί του θέματος της τελωνειακής ένωσης. Εάν χρειαστεί, θα πρέπει να ασκηθεί βέτο ή και θα πρέπει να μελετηθεί η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για καταστρατήγηση της υφιστάμενης τελωνειακής ένωσης από την Τουρκία σε βάρος κράτους μέλους και των συμφερόντων του. 2. Ενεργοποίηση του άρθρου 42,7 των Συνθηκών, εάν η Τουρκία προχωρήσει σε γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό σημαίνει την αλληλεγγύη και την έμπρακτη υποστήριξη των κρατών μελών της ΕΕ ακόμη και με στρατιωτικά μέσα, εφόσον δεχόμαστε επίθεση. Εάν δεν μπορεί να ενεργήσει αποτρεπτικά η ΕΕ, προειδοποιώντας την Τουρκία, εφόσον εμείς το ζητήσουμε, τότε δεν θα έχει καμιάν αξιοπιστία ούτε διεθνώς, ούτε μεταξύ των λαών της. Το επιχείρημα είναι σαφές: Τελούμε υπό κατοχήν, και κάτω από νέα επίθεση. Και δεν πλήττονται μόνον κυπριακά συμφέροντα, αλλά και τα κοινά ευρωπαϊκά. Αποτροπή σημαίνει ότι η κυπριακή Κυβέρνηση θα πρέπει να ζητήσει με τον πλέον επίσημο τρόπο τη λήψη μέτρων κατά το πρότυπο της Κριμαίας. Δηλαδή, επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας, όπως συνέβη με τη Ρωσία.

Γιατί γλιτώνουμε από την Άγκυρα…

  Επιμένουμε, λοιπόν, ότι κύριος στόχος είναι να διατηρηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία στη ζωή, δηλαδή ως υποκείμενο Διεθνούς Δικαίου, επί τη βάσει του οποίου πηγάζουν όλα τα δικαιώματά μας περί του φυσικού αερίου και της ΑΟΖ. Με την υπό συζήτηση λύση, τα πάντα θα τεθούν εν κινδύνω, αφού θα υπάρχει παρθενογένεση, μια νέα, όπως λένε, τάξη πραγμάτων. Η λύση δεν μπορεί να νομιμοποιεί την κατοχή και να δημιουργεί συνθήκες χειρότερες από τις υφιστάμενες. Δυστυχώς, εκεί οδηγούμαστε, εάν συνεχίσουμε από εκεί όπου έμειναν οι συνομιλίες του Κραν Μοντανά. Θα χάσουμε και το κράτος και το αέριο. Γι' αυτόν τον λόγο, επιμένουμε σε δέσμη πολιτικών δράσεων μιας νέας στρατηγικής, όπως έχει ήδη αναλυθεί πιο πάνω, κατά τρόπον ώστε να έχουμε και κράτος και φυσικό αέριο. Η λύση είναι τα δικά μας συμφέροντα και των συμμάχων μας που πρέπει να εξυπηρετεί και όχι αυτά της κατοχικής Τουρκίας, η οποία όχι μόνο πολιτική και στόχους δεν αλλάζει, αλλά κλιμακώνει την ιμπεριαλιστική της πολιτική. Τα θέλει όλα! Στην παρούσα δε φάση δεν γλιτώνουμε, διότι εμείς έχουμε στρατηγική, αλλά επειδή η Άγκυρα είναι αλαζονική και η πολιτική της Άγκυρας στην Κύπρο συγκρούεται με τα συμφέροντα άλλων χωρών και δη του Ισραήλ...